Δυσκοιλιότητα

Οργανικές & σωματικές επιπτώσεις του καρκίνου

• 

Η δυσκοιλιότητα οφείλεται σε μειωμένη περισταλτικότητα του εντέρου και συνεπάγεται παραμονή σκληρών κοπράνων στο ορθό ή το παχύ έντερο, με αποτέλεσμα ο ασθενής να νιώθει «φουσκωμένος». Εάν η δυσκοιλιότητα παραταθεί μπορεί να προκαλέσει κοπρόσταση. Η δυσκοιλιότητα και η κοπρόσταση πρέπει να προλαμβάνονται, ώστε να μην εμφανίζεται διάταση και πόνος.

Άλλωστε, καρδιακές, πνευμονικές ή γαστρεντερολογικές παθήσεις μπορεί να επιδεινωθούν εξαιτίας της πίεσης που προκαλεί η κοπρόσταση.

Αίτια δυσκοιλιότητας

Στα αίτια της δυσκοιλιότητας περιλαμβάνονται η ανεπαρκής άσκηση, το στρες, διάφορα φάρμακα και το πτωχό σε φυτικές ίνες διαιτολόγιο. Τα χημειοθεραπευτικά φάρμακα (π.χ. vincristine, vinblastine) προκαλούν συχνά δυσκοιλιότητα, όπως και τα ναρκωτικά (π.χ. μορφίνη, κωδεϊνη), τα ηρεμιστικά, τα υπναγωγά, τα αντικαταθλιπτικά, τα σπασμολυτικά του γαστρεντερικού, τα διουρητικά και τα αντιόξινα (που περιέχουν ασβέστιο και αργίλιο). Εφόσον απαιτείται η χορήγηση αυτών των φαρμάκων, ο ιατρός συστήνει επικουρικά την λήψη ουσιών (που μαλακώνουν τα κόπρανα), ελαφρών υπακτικών ή χρήση ειδικών υποθέτων. Επίσης, μπορεί να χρειαστεί να γίνουν υποκλυσμοί για την αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας.

Φαρμακευτική αντιμετώπιση

Εάν ο ασθενής εμφανίζει δυσκοιλιότητα είναι σημαντικό να ζητάει την συμβουλή ιατρού. Η αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας πρέπει να γίνεται μόνο υπό ιατρική καθοδήγηση. Ο ασθενής δεν πρέπει να προσπαθεί να διαγνώσει και να θεραπεύσει μόνος του το πρόβλημα της δυσκοιλιότητας, επειδή τα ενδεχόμενα είναι πολλά.

Για παράδειγμα, μπορεί να εμφανιστεί διάρροια ενώ υπάρχει κοπρόσταση (υδαρή κόπρανα κινούνται γύρω από την περιοχή της κοπρόστασης). Εάν ο ασθενής αποφασίσει να πάρει αντιδιαρροϊκά φάρμακα μπορεί να επιδεινωθεί σοβαρά το πρόβλημα. Υπάρχουν διάφοροι τύποι φαρμάκων για την αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας. Ο ιατρός αποφασίζει την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή, βάσει εξατομικευμένων κριτηρίων.

• Ουσίες που μαλακώνουν τα κόπρανα.
• Ελαφρά υπακτικά, που βελτιώνουν την κινητικότητα του εντέρου.
• Ισχυρά υπακτικά.
• Υπακτικά, που αυξάνουν την εντερική δραστηριότητα.
• Υπακτικά, που αυξάνουν την μάζα του εντερικού περιεχομένου.
• Υπακτικά με μαγνήσιο πρέπει να αποφεύγονται σε ασθενείς με νεφρική νόσο (τα υπακτικά με μαγνήσιο προκαλούν επίσης διάρροια). Υπακτικά με νάτριο πρέπει να αποφεύγονται σε ασθενείς με καρδιολογικό πρόβλημα.
• Σε ασθενείς, που λαμβάνουν ναρκωτικά, είναι σκόπιμο να χρησιμοποιούνται μαλακτικά των κοπράνων και ήπια υπακτικά.

Όλα τα υπακτικά πρέπει να χορηγούνται με προσοχή. Εάν ο ασθενής τα χρησιμοποιεί συνεχώς,  προκαλείται ερεθισμός του γαστρεντερικού συστήματος, οπότε δυσχεραίνεται η επάνοδος του εντέρου στην φυσιολογική λειτουργία. Αυξημένες δόσεις ενδέχεται να αμβλύνουν φυσιολογικά αντανακλαστικά του εντέρου και του πρωκτού, που διεγείρουν την κινητικότητα του γαστρεντερικού συστήματος.

Τι μπορείτε να κάνετε για την δυσκοιλιότητα

• Τρώτε τροφές πλούσιες σε φυτικές ίνες, δηλαδή φρέσκα φρούτα και λαχανικά (ωμά ή μαγειρεμένα με τη φλούδα), αποξηραμένα φρούτα και δημητριακά. Αποφεύγετε τα ωμά φρούτα και λαχανικά εάν τα λευκοκύτταρα του αίματος δεν υπερβαίνουν τα 1.800. Σημείωση:πρέπει να αρχίσετε διαιτολόγιο πλούσιο σε ίνες πριν την έναρξη της χημειοθεραπείας.

• Πίνετε άφθονα υγρά (8 - 10 ποτήρια την ημέρα). Προσπαθήστε να πίνετε κυρίως θρεπτικά υγρά (χτυπητό κρύο γάλα, μείγματα με αυγό και χυμούς) παρά σκέτο νερό, επειδή τα απλά υγρά ίσως σας δημιουργήσουν αίσθημα πληρότητας και μειώσουν την όρεξή σας.
• Προσθέστε σταδιακά στο διαιτολόγιό σας πίτουρο. Ξεκινήστε με 2 κουτάλια της σούπας (10 ml) την ημέρα και βαθμιαία αυξήστε το σε 4 - 6 κουτάλια της σούπας (20-30 ml) την ημέρα. Πασπαλίστε με πίτουρο τα δημητριακά ή προσθέστε το στο κομμάτι του κρέατος, στα βρασμένα φαγητά, στο ταψί με το κέικ και στα μαγειρεμένα φαγητά.
• Αποφεύγετε τα ραφιναρισμένα τρόφιμα, όπως το λευκό ψωμί, τα αμυλώδη επιδόρπια και τα ζαχαρωτά. Επίσης, αποφεύγετε τις σοκολάτες, το τυρί και τα αυγά, επειδή μπορεί να προκαλέσουν δυσκοιλιότητα.
• Για να σταθεροποιήσετε την κινητικότητα του εντέρου, να τρώτε ξερά δαμάσκηνα ή να πίνετε ένα ποτήρι με χυμό δαμάσκηνου το πρωί ή το βράδυ πριν κοιμηθείτε. Τα δαμάσκηνα περιέχουν φυσικά υπακτικά, όπως οι ίνες. Ο ζεστός χυμός του δαμάσκηνου και τα βρασμένα δαμάσκηνα είναι τα πιο αποτελεσματικά.
• Φάτε ένα καλό πρωινό με οποιοδήποτε ζεστό ρόφημα, π.χ. τσάι, ζεστό λεμόνι με νερό ή καφέ χωρίς καφεΐνη.
• Ξεκουράζεστε και τρώτε σε καθορισμένες ώρες και σε ήσυχη ατμόσφαιρα.
• Κάντε μερικές ασκήσεις για να διεγείρετε τα αντανακλαστικά του εντέρου και να βοηθήσετε να διατηρηθεί η φυσιολογική κένωση.