Τι είναι η παχυσαρκία, ποιες οι επιπλοκές της και πως μπορούμε να ελέγξουμε τη διατροφή μας ώστε να μην χρειαστεί να βρεθούμε ποτέ αντιμέτωποι με τον κίνδυνο αυτό;

Παχυσαρκία είναι η παθολογικά αυξημένη εναπόθεση λίπους στο ανθρώπινο σώμα. Αυτή η αύξηση της ποσότητας του σωματικούς λίπους, συνεπάγεται βέβαια και αύξηση του σωματικού βάρους. Από το 1948 ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας την έχει εντάξει στον κατάλογο των παθήσεων. Ως νόσος ορίζεται κάθε κατάσταση που μειώνει την ποιότητα και την ποσότητα της ζωής. Για τους παχύσαρκους, η ποιότητα ζωής είναι σαφώς μειωμένη αλλά και συντομότερη, αφού εμφανίζουν συχνότερα πολλές και σημαντικές επιπλοκές υγείας, συγκρινόμενοι με άτομα φυσιολογικού βάρους.

Ποιες οι κυριότερες επιπλοκές της παχυσαρκίας

Η σοβαρή παχυσαρκία ενέχει κινδύνους για την υγεία καθώς παρουσιάζει επιπλοκές. Η συσσώρευση λίπους γύρω από την κοιλιά, η οποία παρατηρείται συνήθως στους άνδρες, προκαλεί πολύ συχνά εμφάνιση καρδιαγγειακών παθήσεων, όπως αρτηριακή υπέρταση, στεφανιαία νόσο, αρτηριοσκλήρυνση κλπ. Αντίθετα, η συσσώρευση λίπους στους μηρούς και τους γλουτούς, η οποία παρατηρείται συνήθως στις γυναίκες, προκαλεί κυρίως αγγειακά προβλήματα από τα κάτω άκρα, όπως φλεβική ανεπάρκεια κάτω άκρων (κιρσούς) κλπ.

Παρακάτω φαίνονται οι κυριότερες επιπλοκές της παχυσαρκίας.

• Σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2, 61%
• Καρκίνος ενδομητρίου, 34%
• Χολολιθίαση, 30%
• Οστεοαρθρίτιδα, 24%
• Αρτηριακή υπέρταση, 17%
• Στεφανιαία νόσος, 17%
• Καρκίνος μαστού, 11%
• Καρκίνος παχέως εντέρου, 11%

Πότε κάποιος θεωρείται παχουλός, υπέρβαρος, παχύσαρκος, και πότε χρίζει ιατρικής βοήθειας;

Σύμφωνα με την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας, ο προσδιορισμός της παχυσαρκίας γίνεται μέσω του Δείκτη Μάζας Σώματος, ο οποίος προκύπτει αν διαιρέσουμε το σωματικό βάρος (σε κιλά) με το τετράγωνο του ύψους (σε μέτρα).

Δείκτης Μάζας Σώματος = Σωματικό Βάρος (σε κιλά)/Ύψος2 (σε μέτρα)

Ο παρακάτω πίνακας παρουσιάζει την κατηγοριοποίηση με βάση το Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ):

Αν ο ΔΜΣ είναι:	Το άτομο είναι:
Μικρότερος από 18,5	Αδύνατο
Από 18,5 έως 25	Φυσιολογικού βάρους
Από 25 έως 30	Υπέρβαρο
Από 30 έως 35	Ήπια παχύσαρκο
Από 35 έως 40	Μέτρια παχύσαρκο
Μεγαλύτερος του 40	Σοβαρά παχύσαρκο

Ποιος ο ιδανικός τρόπος διατροφής για όλους μας;

Η Ιατρική Κοινότητα παγκοσμίως έχει διαπιστώσει ότι η Μεσογειακή Διατροφή αποτελεί τον καλύτερο τρόπο πρόσληψης τροφής και συμμετέχει σημαντικά στην πρόληψη παθήσεων όπως η δυσλιπιδαιμία, οι καρδιαγγειακές παθήσεις, ο σακχαρώδης διαβήτης, η παχυσαρκία, διάφοροι καρκίνοι κλπ.

Μερικές φορές το μήνα σε μικρές ποσότητες	Μερικές φορές την εβδομάδα	Καθημερινά
Κόκκινο κρέας Γλυκά	Αβγά Πουλερικά Ψάρια	Γαλακτοκομικά Ελαιόλαδο,ελιές Φρούτα, λαχανικά Όσπρια Ψωμί, ζυμαρικά, ρύζι Πατάτες, δημητριακά

Κανόνες σωστής διατροφής

Οι διατροφικοί χειρισμοί συνιστούν το σημαντικότερο μέρος της προσπάθειας απώλειας βάρους, καθώς περιλαμβάνουν εκτός από διαιτολόγιο χαμηλής ενεργειακής πρόσληψης και συμβουλές για τους κανόνες διατροφής (π.χ. αριθμός γευμάτων, μέγεθος γευμάτων, συχνότητα γευμάτων, κλπ):

1. Τρώτε πάντοτε καθιστοί στο τραπέζι
2. Τρώτε πρωινό κάθε μέρα
3. Τρώτε σε ατμόσφαιρα ηρεμίας και συντροφικότητας
4. Τρώτε αργά. Μην καταβροχθίζετε γρήγορα τα γεύματα σας
5. Αποφεύγετε να βλέπετε τηλεόραση ταυτόχρονα με τα γεύματα
6. Οργανώστε τα γεύματα ανά τακτά σταθερά διαστήματα
7. Προτιμάτε τρόπους μαγειρέματος χωρίς πολλά λιπαρά
8. Αποφεύγετε τα πολλά αεριούχα αναψυκτικά
9. Τρώτε «μεσογειακά», δηλαδή προτιμάτε λαδερά φαγητά, λαχανικά, όσπρια, σούπες, ψωμί
10. Προετοιμάζετε το κολατσιό των παιδιών στο σχολείο από το σπίτι ώστε να αποφεύγουν τα «έτοιμα» παρασκευάσματα του κυλικείου
11. Τρώτε συχνά ψάρι
12. Τρώτε άφθονα φρέσκα λαχανικά, κυρίως εποχής
13. Τρώτε φρούτα είναι σύμμαχοι της υγείας
14. Προτιμάτε το ψωμί ολικής άλεσης στα γεύματά σας
15. Πίνετε πολύ νερό κάθε μέρα
16. Αποφεύγετε τα σκληρά ποτά (λικέρ, κοκτέιλ), καταναλώνετε με μέτρο το κρασί
17. Αποφεύγετε τη ζάχαρη και όλα τα προϊόντα που την περιέχουν
18. Προτιμάτε το ελαιόλαδο στα φαγητά σας, κατά προτίμηση ωμό

Αντιμετώπιση παχυσαρκίας βάσει ηλικίας

Η αντιμετώπιση της παχυσαρκίας διαφοροποιείται ανάλογα με την ηλικιακή ομάδα στην οποία απευθύνεται, όπως φαίνεται στον παρακάτω πίνακα. Σημαντικό ρόλο παίζει η πρόληψη στις μικρές ηλικίες, καθώς το 70% των υπέρβαρων παιδιών και εφήβων θα γίνουν υπέρβαροι ή παχύσαρκοι ενήλικες, με το ποσοστό αυτό να αυξάνεται στο 80% αν ένας εκ των δύο γονέων είναι υπέρβαρος ή παχύσαρκος.

Ποιες οι επιπλοκές από τη μη ελεγχόμενη απώλεια βάρους

Στην καρδιά και τα αγγεία:

α. αρρυθμίες
β. υπόταση
γ. μυοκαρδιοπάθειες

Στο αιμοποιητικό σύστημα:

α. σιδηροπενική αναιμία
β. σπάνια μεγαλοβλαστική αναιμία

Στο γαστρεντερικό σύστημα:

α. εκκολπομάτωση παχέως εντέρου
β. χολολιθίαση
γ. δυσκοιλιότητα και αποτέλεσμα αυτής ραγάδες πρωκτού - αιμορροΐδες
δ. βλάβες ηπατικού κυττάρου
ε. οισοφαγίτιδες ατροφικού τύπου

Στο ενδοκρινικό σύστημα:

α. αμηνόρροια
β. υπογεννητισμός στους άνδρες
γ. μείωση των επιπέδων της τριιωδοθυρονίνης

Στο Νευρικό σύστημα:

α. κατάθλιψη
β. ψυχογενής ανορεξία
γ. μονονευρίτιδες και πολυνευρίτιδες

Στο Μυϊκό σύστημα:

α. απώλεια μυϊκού ιστού
β. κήλες, διαφραγματοκήλη

Στα οστά και τις αρθρώσεις:

α. ουρική αρθρίτιδα
β. οστεοπόρωση και οστεομαλακία
γ. καθυστέρηση ανάπτυξης

Στο δέρμα και το τριχωτό κεφαλής:

α. τριχόπτωση
β. χαλάρωση δέρματος και υποδόριου ιστού
γ. ραγάδες δέρματος

Υπάρχει αλήθεια στις δίαιτες που μας προτείνονται σύμφωνα με την ομάδα αίματος;

Οχι. Πρόκειται για ένα εφεύρημα καθώς στη βιβλιογραφία δεν υπάρχει πουθενά αντίστοιχη μεθοδολογία. Σκοπό έχει να εκμεταλλευτεί την αδυναμία των ατόμων με πρόβλημα βάρους και την επιθυμία τους για λύση στο πρόβλημά τους.

Τι συμβαίνει όταν ακολουθεί κάποιος μια χημική δίαιτα;

Οι χημικές δίαιτες δεν περιέχουν καθόλου υδατάνθρακες (ή ελάχιστους), ενώ προεξάρχοντα συστατικά τους είναι οι πρωτεΐνες. Αποτέλεσμα αυτών των διαιτητικών χειρισμών είναι η εμφάνιση οξόνης, την οποία ο οργανισμός προσπαθεί να αποβάλει με τη διούρηση και έτσι δημιουργείται αφυδάτωση. Γι αυτό το λόγο το μεγαλύτερο ποσοστό του βάρους που χάνει κανείς από τις χημικές δίαιτες αντιστοιχεί σε νερό και, όπως αναφέρεται στη βιβλιογραφία, μόνο το 10% αντιστοιχεί σε λίπος.

Υπάρχουν συνδυασμοί τροφών που πρέπει να αποφεύγονται;

Συνιστάται να μην συνυπάρχουν υδατάνθρακες και πρωτεΐνες (π.χ. κρέας με πατάτες). Σε μακροχρόνια βάση μπορεί να χάσει βάρος αυτός που τρέφεται κατ' αυτόν τον τρόπο, αυτό όμως θα οφείλεται στη μειωμένη ποσότητα τροφής και στη μονοτονία από την επανάληψη των συγκεκριμένων τροφών.

Μπορεί να χάσει κανείς λίπος, με τα μηχανήματα που υπάρχουν στα διάφορα κέντρα αδυνατίσματος;

Τα μηχανήματα, όχι μόνο δεν έχουν τη δυνατότητα να μειώσουν το λίπος σώματος, αλλά προκαλούν πολλαπλά προβλήματα στον οργανισμό (αφυδάτωση, ηλεκτρολυτικές διαταραχές κλπ). Το λίπος σώματος δεν μειώνεται εξωγενώς. Δεν μπορεί να επέμβει κανένα μηχάνημα και να το «κάψει». Μόνο αν δημιουργηθεί αρνητικό ενεργειακό ισοζύγιο, δηλαδή αν μειώσει κανείς την προσλαμβανόμενη ενέργεια (θερμίδες) ή αν αυξήσει την καταναλισκόμενη ενέργεια (μέσω της άσκησης) μπορεί να μειώσει το λίπος σώματος.